Dzieje placówek oświatowych w Pilchowicach

Szkoła parafialna

• zbudowana w 1780 r., rozbudowana i przekształcona w II poł. XIX w.,

• murowana, otynkowana, elewacja frontowa skierowana na zachód, wymurowana z cegły na rzucie litery L, budynek parterowy z piętrem w szczycie, piwnica sklepiona kolebkowo, parter dwutraktowy z korytarzem, od zewnątrz elewacja boczna – sześcioosiowa, frontowa siedmioosiowa z niewielkim ryzalitem na osi, zwieńczona trójkątnym przyczółkiem, dachy dwuspadowe, kryte dachówką.

Katolickie Królewskie Seminarium Nauczycielskie

• utworzone 6 listopada 1867 r. w budynku zakupionym przez hr. Wengerskygo.

• W Seminarium Nauczycielskim wykształcono 1361 nauczycieli.

KALENDARIUM

• 1778 – przebudowa budynku na zamek,

• 1858-1866 – uruchomienie więzienia,

• 6XI1867 – utworzenie Seminarium Nauczycielskiego,

• 1870 – przeprowadzenie pierwszych egzaminów nauczycielskich,

• 13 IV 1899 – egzaminy do nowego seminarium w Raciborzu,

• pocz.XX w. – zamontowanie oświetlenia elektrycznego,

• 13V1920 – przybycie wycieczki z okazji 25 rocznicy śmierci ks. K. Damrota /uczestniczyli w niej m. in. B. Kudera, o Szymala, ks. J. Kudera, ks. Schweinoch – red. Katolika, K. Godula/,

• 1921 – rozwiązanie seminarium nauczycielskiego, przeniesienie uczniów do podobnej szkoły w Raciborzu,

• 1 V 1923 – uruchomienie prywatnej szkoły podstawowej / istniała do stycznia 1945 r./,

• 1926 – przyjęcie 100 dzieci na 6 tygodniowy wypoczynek, w ośrodku przebywało 100 sierot,

• 1928 – poświęcenie figury św. Jadwigi, groty przez bp dr. Wojciecha,

• styczeń1945 – spalenie szkoły przez Rosjan.

Dzieje budynku, w którym mieściło się w l. 1867 – 1921 Seminarium Nauczycielskie

• po likwidacji szkoły siostry Boromeuszki otwarły Dom Dziecka / ostatnim nauczycielem i rektorem był Franz Wolff/,

• od 1 maja 1923 – stycznia 1945 r. działała tam prywatna szkoła podstawowa /w szkole umieszczono grupę sierot z fizycznym i psychicznym upośledzeniem /.

Dom Dziecka pw św. Jadwigi

• posiadał park o powierzchni 8 morgów, mały zagajnik, sporą kolumnadę /?/, kilka podwórzy,

• budynek i parcelę wykupił biskup Bertram, by urządzić w nim Dom Sierot wojennych z czasów I wojny światowej /zamierzał przenieść do Pilchowic ośrodek, który do tej pory istniał w Tarnowskich Górach/.

Działania Domu Dziecka

• istniały: 2 szkoły podstawowe, przedszkole, Szkoła Bieliźniarska,

• opiekę nad 150 wychowankami sprawowały siostry z zakonu Boromeuszek / m.in. siostra Gerina z 12 siostrami/,

• rektorem był Alfons Mendel -urodzony w Pilchowicach.

• Dzieci:

– 50 – 60 dzieci 6 – 14 letnich,

– 25 – powyżej 6 lat,

– 10 – powyżej 14 lat,

– na ciągłych turnusach trwających 6 tygodni

przebywało ok. 100 sierot,

– w przedszkolu było 40 miejsc,

– w szkole gospodarczej i szycia 20.

Kalendarium:

• 1921 /?1923/ – przekształcenie SN w Dom Dziecka,

• 1928 – przybycie bp dr. Wojciecha, który poświęcił grotę, krzyż, figurę św. Jadwigi /twórcą figury był bawarski artysta Oberammergau/,

• 1936-1945 – kapelanem i nauczycielem ks. J. Stief,

• 1939-1945 – umieszczenie w budynku szpitala wojskowego, potem dzieci ewakuowanych z Berlina, od 1942 znowu szpitala wojskowego na 80 łóżek,

• Styczeń 1945 – ewakuowanie dzieci tuż przed przybyciem Armii Czerwonej,

• 26 styczenia 1945 – działania zbrojne Rosjan w Pilchowicach, spalenie Domu Sierot,

• 9 listopada- uruchomienie Zakładu Specjalnego dla Dzieci „Caritas’’.

Szkoła Podstawowa

• 1674 – szkoła istniała od kilku wieków, niestety nie zachowały się na jej temat żadne dokumenty,

• 1682 – Pilchowice od dawna starały się o kształcenie dzieci i młodzieży / seminarium nauczycielskie/,

• XIX w. – najstarsza wzmianka o szkole podstawowej, wymieniono w niej nazwisko nauczyciela Mathausa Terela,

• 1926 – kolejna wzmianka o miejscowym nauczycielu Smyku, szkoła wówczas mieściła się w starej chłopskiej chacie, uczęszczało do niej niewielu uczniów,

• 1927- kolejne informacje o nauczycielach miejscowej szkoły, /1868– 1911/, jeden z nich ufundował szaty liturgiczne, ołtarz Serca Jezusa, ławę komunijną i sfinansował malowanie kościoła.

Historia Szkoły Podstawowej po II wojnie światowej

• 26 I 1945 – spalenie szkoły /przy ul. Powstańców/,

• 17 IV1945 – rozpoczęcie zajęć w miejscowej szkole, zajęcia odbywały się w 2 salach w dawnym ,,sierocińcu”, do czasu zakończenia remontu

pałacu / dziś UG/,dzieci przeniesiono tam w lipcu,

• 4 IX1945 – początek nowego roku szkolnego1945/1946, w szkole pracowało zaledwie 3 nauczycieli z kierownikiem włącznie, zajęcia odbywały się w 3 salach,

• 7-9 V – odwołanie zajęć, dzieci nie przyszły do szkoły, ponieważ niektórych mieszkańców wywieziono do pracy na wschodzie

• 15 X1945 – początek nauczania lekcji religii w szkole / ks. Kolarczyk/,

• 15XII1945 – pracę w szkole rozpoczęła Eufrozyna Łozińska, nauczycielka, z którą łączą się dzieje szkoły i klasy specjalnej przy DPS–ie,

• 15 IX1946 – udział uczniów w uroczystości poświęcenia krzyża na mogile ofiar przejściowego obozu hitlerowskiego w Nieborowicach /zamordowani we wrześniu 1939 r./,

• 1947/1948 – zajęcia Kursu Repolonizacyjnego i Przysposobienia Rolniczo – Wojskowego,

• 1 IX 1949 – likwidacja 4 – klasowej szkoły w Leboszowicach, dzieci przeszły do Pilchowic,

• 15 X1953 – początek działalności Wieczorowej Szkoły Podstawowej dlaPracujących,

• 24 XI1951 – założenie telefonu w szkole,

• 26VII1959 – zakończenie pierwszego etapu budowy nowej szkoły przy ul. Świerczewskiego,

• 19 II 1961- otwarcie szkoły przy ul. Świerczewskiego,

• 1 III 1961 – początek zajęć w nowym budynku,

• 1962 – budowa boiska szkolnego, położenie asfaltu i wykonanie ,,dużych” szachów,

• 1966 – reforma szkolnictwa, ukończenie szkoły po siedmiu klasach przez uczniów urodzonych do lipca, przejście do klasy ósmej urodzonych po 1 lipca

• 1 IX 1975– utworzenie Zbiorczej Szkoły Gminnej wPilchowicach / do 1984 r., potem znowu Szkoła Podstawow /, istniała do 1984 r.,

• 1986 – jubileusz 25 – lecia Szkoły Podstawowej,

• 1989 – nawiązanie kontaktów z mieszkańcami holenderskiego Nuenen, z inicjatywy dyrektor Józefy Margiciok,

• 30V1990 – zdobycie złotego medalu w piłce ręcznej w Wojewódzkich Mistrzostwach Szkół Gminnych przez drużynę dziewcząt, prowadzoną przez D. Litwin,

• 19 IV1994 – spotkanie bp Jana Wieczorka z pracownikami szkoły, ponownie uczynił to bp Gerard Kusz w październiku 1999 r.,

• 5 III1995 – przygotowanie przez uczniów programu na

uroczystą sesję z okazji 100 rocznicy śmierci

ks. K. Damrota,

• 25 VI1996 – reforma oświaty, szóstoklasiści ukończyli szkołę

podstawową,

• 1999 – ukończenie rozbudowy szkoły, przeznaczenie nowego budynku na gimnazjum,

• 10 IV2002 – pierwszy w historii szkoły egzamin szóstoklasistów.

Kierownicy Szkoły Podstawowej:

• Stanisław Podulka,

• Henryk Bogusz /od 1954/55/,

• Dominik Duźniak,

• Mieczysław Czechowski / od 1955 r./.

Dyrektorzy Zbiorczej Szkoły Gminnej:

• Winfryd Ficoń / od 1975 /,

• Stanisław Dziubowiecki / od 1977/.

Dyrektorzy Szkoły Podstawowej:

• Krystyna Terelak / od 1984/,

• Katarzyna Mazurek / od 1985/,

• Józefa Margiciok / od 1986/,

• Agnieszka Lotkowska / od 2002 r./.

Gimnazjum

• 23 IV 1999 – powołanie decyzją Rady Gminy Gimnazjum w Pilchowicach,

• 30 VIII 1999 – otwarcie Gimnazjum w Pilchowicach,

• 2002- pierwszy w historii szkoły egzamin gimnazjalny,

• 1 IX 2009 – powołanie Z E S P O Ł U SZKÓŁ W PILCHOWICACH,

• 21 XI 2009 – przystąpienie do realizacji projektu współ – fianasowanego przez Unię Europejską ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ,,Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów z terenu gminy Pilchowice.

Dyrektor Gimnazjum

• Elżbieta Pawliczek / od 1999 r./

Dyrektorzy Zespołu Szkół w Pilchowicach:

• Zbigniew Czarniecki,

• Agnieszka Lotkowska,

• Łukasz Kwiotek.

Opracowała: Bożena Magiera